Ceza hukuku, haksızlık teşkil eden tüm insan eylemlerinin sonuçları ve cezalandırılma biçimleri gibi konuları kapsar. Toplumsal barışın korunması için önemli bir role sahiptir. Bu alandaki yaptırımlar, insanların eylemlerinin sonuçlarını önceden bilerek hareket etmelerini sağlayarak caydırıcı bir etkiye sahiptir.

Ceza Hukuku Kapsamı

Genel ve özel olmak üzere iki kapsamda değerlendirilir. Genel ceza hukuku maddi ve manevi olmak üzere iki kapsamda ele alınır. 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu esas alınarak, suçlara verilecek cezalar açıkça tanımlanır. 

Türk Ceza Kanununun 1. Maddesi ceza kanununun amacını belirler: “Ceza Kanununun amacı; kişi hak ve özgürlüklerini, kamu düzen ve güvenliğini, hukuk devletini, kamu sağlığını ve çevreyi, toplum barışını korumak, suç işlenmesini önlemektir. Kanunda, bu amacın gerçekleştirilmesi için ceza sorumluluğunun temel esasları ile suçlar, ceza ve güvenlik tedbirlerinin türleri düzenlenmiştir.”

2. maddesi suçta ve cezada kanunilik ilkesini belirler: “Kanunun açıkça suç saymadığı bir fiil için kimseye ceza verilemez ve güvenlik tedbiri uygulanamaz. Kanunda yazılı cezalardan ve güvenlik tedbirlerinden başka bir ceza ve güvenlik tedbirine hükmolunamaz.

(2) İdarenin düzenleyici işlemleriyle suç ve ceza konulamaz.

(3) Kanunların suç ve ceza içeren hükümlerinin uygulanmasında kıyas yapılamaz. Suç ve ceza içeren hükümler, kıyasa yol açacak biçimde geniş yorumlanamaz.”

3. maddesi adalet ve kanun önünde herkesin eşit olduğunu vurgular: “Suç işleyen kişi hakkında işlenen fiilin ağırlığıyla orantılı ceza ve güvenlik tedbirine hükmolunur.

(2) Ceza Kanununun uygulamasında kişiler arasında ırk, dil, din, mezhep, milliyet, renk, cinsiyet, siyasal veya diğer fikir yahut düşünceleri, felsefi inanç, milli veya sosyal köken, doğum, ekonomik ve diğer toplumsal konumları yönünden ayrım yapılamaz ve hiçbir kimseye ayrıcalık tanınamaz.”

4. maddesi kanunun bağlayıcılığı ile ilgilidir: “Ceza kanunlarını bilmemek mazeret sayılmaz.

(2) (Mülga : 29/6/2005 – 5377/1 md.)”

5. madde özel kanunlarla ilgilidir: “Bu Kanunun genel hükümleri, özel ceza kanunları ve ceza içeren kanunlardaki suçlar hakkında da uygulanır.”

Yukarıda ceza hukukunun kapsamını anlatan kanunlar dışında, maddi ve manevi ceza hukukundan da bahsetmek gerekir.

Maddi Ceza Hukuku

5237 sayılı ceza kanununda maddi ceza hukuku açıkça tanımlanmıştır. Bu kanuna göre maddi ceza: suç unsurlarının tanımını yapar. Suçun hangi nedenlerden meydana geldiğini ve nedenlere göre suça verilecek olan cezaları detaylandırır. 

Manevi Ceza Hukuku

Türk Ceza hukuku doğrultusunda göre ceza verilirken, suçun kasten işlenip işlenmediğine bakılır. Eğer yargılama sonunda kişi ya da kişilerin suçu bilerek işlemedikleri anlaşılırsa, suçun sonuçları ve niteliğine göre ceza hafifletilebilir. Bazı durumlarda kişi ya da kişiler ceza bile almayabilirler.

İnfaz hukuku kurallarına göre bu duruma manevi suç unsuru adı verilir. 

Ceza hukukunun dayanaklarından olan Türk Ceza Hukuku Hakkında detaylı bilgi almak için, https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=5237&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5 bağlantısını ziyaret edebilirsiniz. 

Ceza Hukuku Alanında Neler Yapılır?

Ceza hukukunu ve ceza kanunlarını baz alarak, müvekkillerimizi temsil ederiz. Onların savunmasını, ilk derece mahkemelerinden temyiz aşamasına kadar yaparız. 

Deneyimli ve uzman avukatlarımızla suç unsurunun kastını araştırırız. Müvekkilimiz adına gerekli delillerin toplanmasını sağlarız. Karşı tarafın avukatı ile görüşerek, dava hakkında müzakerelerde bulunuruz. 

Savcı iddianamesini inceleriz ve savunmamızı hazırlarız. Eğer orta haksız tutuklama eylemi söz konusu ise tutuklamaya itiraz eder. Eğer sorgulama hukuksuz bir şekilde yapılmışsa, gereken itirazları yaparız ve hukuksuz sorgulama dava sürecini etkileyen bir durumdur. 

İlk derece mahkemelerinde, müvekkilimiz aleyhine çıkan kararlara karşı itirazda bulunuruz. Dava dosyasını, temyiz mahkemelerine taşırız. 

Ayrıca aşağıda saydığımız ve ceza hukukun dayanağı olan kanunlar nezdinde hizmet veririz: 

• 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu,
• 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu,
• 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun,
• 6136 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanun,
• 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu,
• 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu,
• 2911 saylı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu.

Ceza Hukukunda Yetkili Olan Mahkemeler Hangileridir?

Aşağıdaki mahkemeler, ceza hukuku davalarında yetkili ve görevlidirler: 

• Asliye Ceza mahkemesi,
• Sulh ceza mahkemesi,
• Ağır ceza mahkemeleri,
• Çocuk mahkemeleri,
• Çocuk ağır ceza mahkemeleri,
• İcra ceza mahkemeleri,
• Fikri sinai haklar ceza mahkemeleri,
• İstinaf mahkemeleri,
• Yargıtay ceza daireleri.